Bezpieczeństwo na wodzie powinno być priorytetem dla każdego żeglarza, niezależnie od jego doświadczenia czy rodzaju akwenu, po którym pływa. Nawet najprostszy rejs może stać się niebezpieczny, jeśli nie przestrzegamy podstawowych zasad bezpieczeństwa. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze zasady, o których należy pamiętać przed wypłynięciem i podczas rejsu.
Przygotowanie przed rejsem
Bezpieczny rejs zaczyna się jeszcze przed wejściem na pokład. Odpowiednie przygotowanie może zapobiec wielu niebezpiecznym sytuacjom.
Sprawdź prognozę pogody
Warunki atmosferyczne mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo żeglugi. Przed każdym rejsem należy dokładnie sprawdzić prognozę pogody, zwracając szczególną uwagę na:
- Siłę i kierunek wiatru
- Możliwość wystąpienia burz i szkwałów
- Widoczność (mgła)
- Temperaturę powietrza i wody
Pamiętaj, że warunki pogodowe mogą zmieniać się szybko, szczególnie na większych akwenach. Dlatego warto mieć ze sobą radio lub telefon z dostępem do aktualnych prognoz.
Uwaga!
Nigdy nie lekceważ ostrzeżeń meteorologicznych! Jeśli prognozowane są niebezpieczne warunki, lepiej przełożyć rejs na inny termin. Żadna przygoda nie jest warta narażania zdrowia i życia.
Przygotuj jacht
Przed wypłynięciem upewnij się, że jacht jest w pełni sprawny i wyposażony w niezbędny sprzęt ratunkowy i awaryjny:
- Kamizelki ratunkowe dla wszystkich osób na pokładzie
- Koło ratunkowe z liną
- Apteczka pierwszej pomocy
- Środki sygnalizacyjne (raca, gwizdek, lusterko)
- Gaśnica
- Zapasowe paliwo (jeśli jacht posiada silnik)
- Narzędzia naprawcze i części zamienne
- Telefon komórkowy lub radio VHF (w wodoodpornym opakowaniu)
Przeprowadź ogólną inspekcję jachtu, sprawdzając:
- Stan żagli i olinowania
- Sprawność silnika (jeśli jacht jest w niego wyposażony)
- Stan kadłuba i szczelność
- Sprawność systemów sterowania
Przygotuj załogę
Nawet najlepiej wyposażony jacht nie zapewni bezpieczeństwa, jeśli załoga nie będzie odpowiednio przygotowana.
- Upewnij się, że wszyscy członkowie załogi znają podstawowe zasady bezpieczeństwa
- Przeprowadź krótkie szkolenie z obsługi sprzętu ratunkowego
- Wyznacz obowiązki poszczególnych członków załogi w sytuacjach awaryjnych
- Upewnij się, że wszyscy wiedzą, jak wezwać pomoc
Porada
Zanim wypłyniesz, poinformuj kogoś na lądzie o planowanej trasie i przewidywanym czasie powrotu. Dzięki temu, w razie problemów, służby ratunkowe będą wiedziały, gdzie Cię szukać.
Bezpieczeństwo podczas rejsu
Gdy już wypłyniesz na wodę, pamiętaj o kilku kluczowych zasadach, które pomogą Ci bezpiecznie cieszyć się rejsem.
Kamizelki ratunkowe
To podstawowy element wyposażenia bezpieczeństwa:
- Upewnij się, że na pokładzie znajduje się wystarczająca liczba kamizelek ratunkowych dla wszystkich osób
- Kamizelki powinny być zawsze łatwo dostępne
- Dzieci i osoby niepływające powinny nosić kamizelki przez cały czas trwania rejsu
- Dorośli powinni zakładać kamizelki przynajmniej podczas trudnych warunków pogodowych, w nocy oraz gdy pływają samotnie
Zachowanie na pokładzie
Bezpieczne zachowanie na jachcie to podstawa:
- Zawsze trzymaj się czegoś jedną ręką (szczególnie podczas poruszania się po pokładzie)
- Unikaj przebywania przy burcie podczas silnego przechyłu
- Nie wychodź na pokład pod wpływem alkoholu
- W trakcie żeglugi zawsze informuj innych o zmianie pozycji na jachcie
- Bądź świadomy pozycji bomu - niespodziewany zwrot może spowodować poważne obrażenia
Monitorowanie warunków pogodowych
Nawet jeśli sprawdziłeś prognozę przed wypłynięciem, podczas rejsu należy stale monitorować warunki atmosferyczne:
- Obserwuj niebo i horyzont w poszukiwaniu oznak zmiany pogody
- Szczególną uwagę zwracaj na ciemne, ciężkie chmury, które mogą zwiastować burzę
- Pamiętaj, że nagły spadek ciśnienia atmosferycznego często poprzedza pogorszenie pogody
- Jeśli zauważysz niepokojące oznaki, rozważ wcześniejszy powrót do portu lub schronienie się w najbliższej zatoce
Uwaga!
Jeśli zaskoczy Cię burza na wodzie, natychmiast zredukuj powierzchnię żagli lub je zrzuć. Skieruj jacht pod wiatr i falę, dbając o równomierne obciążenie. Zamknij wszystkie luki i zejścia pod pokład. Załóż kamizelki ratunkowe i przypnij się do jachtu linkami bezpieczeństwa.
Sytuacje awaryjne
Nawet przy zachowaniu wszystkich środków ostrożności mogą zdarzyć się sytuacje awaryjne. Ważne jest, aby wiedzieć, jak się zachować.
Człowiek za burtą
To jedna z najpoważniejszych sytuacji awaryjnych. Gdy ktoś wypadnie za burtę:
- Natychmiast krzyknij "Człowiek za burtą!" i wskaż ręką kierunek
- Wyznacz osobę, która będzie cały czas obserwować poszkodowanego
- Rzuć koło ratunkowe lub inny środek wypornościowy jak najbliżej osoby w wodzie
- Wykonaj manewr powrotu do poszkodowanego (np. manewr Williamsona)
- Podejdź do osoby w wodzie z nawietrznej strony, wyłączając silnik na ostatnim etapie podejścia
- Pomóż poszkodowanemu wejść na pokład, używając drabinki lub liny
- Zapewnij poszkodowanemu ciepłe okrycie i sprawdź stan zdrowia
Wezwanie pomocy
W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia nie wahaj się wezwać pomocy:
- Numer alarmowy nad wodą: 601 100 100 (Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe)
- Ogólny numer alarmowy: 112
- Jeśli posiadasz radio VHF, wywołaj pomoc na kanale 16, podając pozycję, rodzaj zagrożenia i liczbę osób na pokładzie
Porada
Warto mieć przy sobie wodoodporny pokrowiec na telefon komórkowy oraz powerbank. Dzięki temu w sytuacji awaryjnej będziesz mógł skontaktować się ze służbami ratunkowymi.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo na wodzie to wypadkowa odpowiedniego przygotowania, wyposażenia i zachowania. Przestrzegając podstawowych zasad, możesz cieszyć się żeglowaniem bez niepotrzebnego ryzyka.
Pamiętaj, że jako kapitan jachtu jesteś odpowiedzialny nie tylko za siebie, ale także za wszystkich członków załogi. Dlatego nigdy nie lekceważ kwestii bezpieczeństwa, nawet jeśli wydaje Ci się, że masz duże doświadczenie lub pływasz po znanym akwenie.
Bezpieczne żeglowanie to przyjemne żeglowanie!